„A Guide to the Good Life: The Ancient Art of Stoic Joy” – William Irvine

Ocena: 8/10

Bardzo dobre wprowadzenie do stoicyzmu i stosowania jego w codziennym życiu. Jeśli masz niejasne wyobrażenie czym jest ta filozofia albo szukasz nowych rad jak przeżyć dobrze życie, to warto przeczytać ten tytuł.

Moje notatki

  1. Negatywne wizualizacje – myślenie o najgorszym scenariuszu, co można jeszcze utracić
    1. pomaga docenić to co mamy
    2. nie robimy tego ciągle, tylko parę razy w ciągu dnia albo tygodnia – określone pory na kontemplację
    3. pomyśleć co możemy utracić z tego co mamy – a zawsze mamy coś do stracenia
    4. traktować spotkania z ludźmi jako ostatnie spotkania z nimi – docenimy ich, ich obecność, ich słowa
    5. nie należy traktować tego jako desperackiego trzymania się ludzi (lub naszych własności)
    6. musimy przygotować się też mentalnie na ich odejścia
    7. praktykować tymczasowość wszystkiego co nas otacza
    8. wciąż cieszyć się w pełni tym co jest – ćwiczyć optymizm i radość
    9. Marek Aureliusz – jeden z najwybitniejszych władców w historii, który dzięki stoicyzmowi przetrwał wiele prób (śmierć dzieci, powstania wewnątrz, niewierność żony, itd.)
    10. amerykański pilot który przetrwał w okrutnej wietnamskiej niewoli
  2. Należy znaleźć spokój w samym sobie, zanim wyjdzie się do ludzi. Dzięki temu wie się, kim naprawdę jesteś.
  3. Będziesz miał do czynienia z irytującym, nieprzyjemnymi ludźmi
    1. tacy się urodzili i nie mają na to wpływu – fatalizm społeczny
    2. świat nie może istnieć bez irytujących ludzi – nikt nie ma wpływu na to jakie wady wybiera
    3. sam możesz być irytujący dla innych ludzi
    4. przyjaźń się z ludźmi od których możesz się uczyć – od innych stoików
    5. pokazywać prawdziwą miłość osobom którymi otoczył nas los
  4. Przeznaczeniem twym nie jest izolacja – tylko służba społeczeństwu
    1. publiczna służba wobec innych to prawdziwy cel życia
    2. ściganie marzeń/pragnień to fałszywy obraz doprowadzający miliony do nieszczęścia
    3. praca dla innych daje największą szansę na nagrodę – posiadanie dobrego życia
    4. nie oczekuj podziękowania za twoją służbę – tak jak drzewo figowe nie oczekuje podziękować za to, że wydaje owoce.
  5. Na koniec dnia zadawaj pytanie – jakie swoje niedoróbki naprawiłeś dzisiaj?
  6. Siła woli jest jak mięsień – im więcej ćwiczysz tym mocniejszy się staje.Ćwicząc stoickie praktyki przez dłuższy czas, Stoicy przetransformują się w wybitne jednostki – odważne i samozdyscyplinowane.
  7. Tak jak szczepionka wystawia nas na mała porcję wirusa, my sami wystawiając się na małe porcje dyskomfortu uodparniamy się na przyszłość – na o wiele większe dawki dyskomfortu. Jakie na pewno przyjdą.
  8. Nie mamy kontroli nad przeszłością.Nie mamy kontroli na teraźniejszością.Ergo: nie ma sensu się nimi martwić.
  9. Podział wszystkich spraw na te nad którymi mamy pełną kontrolę (nasze reakcje), częściową (np. gra w tenisa) i brak (np. polityka, wiadomości).Umiejmy rozróżniać i reagujmy odpowiednio na każdy typ eventu.
  10. Różnica między buddystami a stoikami:- buddysta w czasie medytacji stara się mieć umysł pusty- stoik w czasie medytacji ma aktywny umysł – pomyśli o wydarzeniach z dnia, czy coś zakłóciło harmonię jego, czy czuł gniew, zazdrość, pożądanie, co go zasmuciło, czy możesz coś zrobić żeby uniknąć bycia wytrąconym z harmonii?
  11. Podstawowa funkcja bycia człowiekiem – być racjonalnym. Używać racjonalnego myślenia.
  12. Pożądanie
    1. sprawdzać czy pożądanie nie wytrąca nas ze spokoju i harmonii
    2. rozłóż pożądanie na czynniki pierwsze
    3. tarcie mięsa i wyrzut ustroju i to jest to wszystko czego tak pożądasz
  13. Polityczna poprawność zabija umiejętność do radzenia sobie ze zniewagami. Sprawia, że stają się bardziej wrażliwi i szukają tych zniewag, tam gdzie ich nie ma.
  14. Zniewagi:
    1. nie reagować na nie – ignorowanie to najlepsza broń
    2. reagować – gdy chcemy utemperować zachowanie na przyszłość (np. obraza nauczyciela przez studenta)
    3. ocenić czy źródło zniewagi jest poważne? czy można wściekać się na to, że pies szczeka na nas? czy ma to sens?
    4. wyśmiać, obrócić w żart
    5. sama zniewaga, same słowa nie mogą nic nam zrobić – wszystko zależy od naszej reakcji – tylko nasza reakcja może być bolesna
  15. Stoicy nie tłumią rozpaczy – rozpacz to naturalna reakcja organizmu, którą trzeba akceptować.
    1. nie wolno rozpaczać ponad normę, nie stać się niewolnikiem rozpaczy
    2. ci nad którymi rozpaczamy nie chcieliby żebyśmy nad nimi rozpaczali
    3. nie zarażaj innych rozpaczą – rozpacz to negatywna emocja i chcemy jej jak najmniej na świecie
  16. Gniew – podobnie jak rozpacz, naturalne zachowanie, nie wolno stać się niewolnikiem
    1. ! Seneka dopuszcza udawany gniew! – jako narzędzie na osoby (proste), na które nie podziała wyważona opinia i racjonalizm
    2. kontrolowany gniew to bardzo potrzebne narzędzie każdemu stoikowi – dla dobra innych, żeby poprawić ich zachowanie
    3. za dużo komfortu w życiu => stajemy się niezwykle wrażliwi na gniew. To nie rzeczy wtedy są ciężkie dla nas, to my jesteśmy tak miękcy
    4. kontrolowany dyskomfort jest niezwykle ważny
    5. być zagniewany => być udręką dla samego siebie
    6. czemu masz być udręką, skoro możesz być miłością dla wszystkich cię otaczających?
  17. Sława i społeczna aprobata – jeśli tego będziemy szukać, to staniemy się niewolnikami innych ludzi
    1. musisz być obojętny wobec pozytywnych i wobec negatywnych opinii, jeśli chcesz być wolnym człowiekiem
    2. ludziom nie pokazuj wprost, że jest ci obojętna ich opinia o tobie – inaczej będzie to obraza dla nich jeśli się zorientują
    3. głupotą jest martwienie się co inni o mnie pomyślą
    4. ciężkie wyzwanie, ale jeśli uda nam się stać obojętnymi wobec opinii innych, to mocno podniesiemy jakość naszego życia
    5. nie powinniśmy martwić się rzeczami nad którymi nie mamy kontroli
    6. nie masz mocy sprawić żeby inni przestali szydzić z ciebie, więc się tym nie martwisz
    7. jedyne co robisz, to zachowujesz się na tyle ile możesz żeby nie powodu do szydzenia. Ale nie zamartwiasz się actually czy jest jakieś szydzenie, bo to już nie w twojej mocy
    8. nieśmiertelna sława to pusta rzecz, niewarta gonitwy
    9. i tak już nas nie będzie – co nam z naszej sławy wtedy?
    10. nie będą nas czcić jak myślimy, skoro my sami niewiele mamy czasu dla współczesnych?
    11. chodzi o „zrób najlepszy z dzisiaj”, a nie za tysiąc lat
    12. żeby zdobyć uznanie innych, musisz wpasować się w ich system wartości
    13. czy ich system wartości powoduje że są stoikami i ich życie jest godne followowania? hę?
    14. czy naprawdę chciałbyś porzucić pogoń za marzeniami, tylko żeby zaspokoić malkontentów? żeby zaspokoić nay-sayersów?
    15. skoro nic nie robią, tylko krytykują i wstrzymują to nie warto walczyć o ich uznanie. Nie warto.
  18. Luksus – uwrażliwia i czyni nas słabszymi
    1. luksus jest jak narkotyk – żeby cieszyć się nim, potrzebujemy coraz większych, ekstremalniejszych dawek luksusu
    2. luksus sprawia, że stajemy się bardziej wrażliwsi – mniejsze dawki dyskomfortu powodują większy ból w nas
  19. Trening stoicyzmu to jak trening na olimpiadę – z tą różnicą że olimpiada ma określony termin w przyszłości, a zawodu zwane życiem już się rozpoczęły i już w nich startujemy. Więc powinniśmy już teraz zacząć trening stoicki
  20. Trzy stoickie zachowania na start:
    1. doceniaj rzeczy które nie mogą być ci zabrane np. twój charakter
    2. doceniaj rzeczy które możesz utracić – doceniaj każdą chwilę ich posiadania (znajomi, stanowiska, otoczenie)
    3. nie stań się koneserem w złym tego słowa – czyli rozkapryszonym który musi mieć wszystko najlepsze (posiłki, kobiety, samochody, komputery)
  21. Praktykuj cichy stoicyzm – nie obnoś się z tym na świat – ludzie wyśmieją i przekręcą go
  22. Masz filozofię życiową (stoicyzm, epikureizm, cynizm, buddyzm) – życie i podejmowanie decyzji jest prostsze. Robisz wszystko co jest w zgodzie i wzmocni twoją filozofię życiową.
    1. bez filozofii życiowej jest ryzyko że przejdziesz obok swojego życia – że je po prostu zmarnujesz
  23. Zakończenie życia
    1. stoik zamiast w starości stać się ubezwłasnowolniony woli popełnić świadome samobójstwo – eutanazję – żeby odejść z godnością
    2. stoicy są odważni w życiu publicznym – nie boją się wystąpić przeciw ludziom władzy ponieważ nie boją się ani wygnania ani śmierci
    3. kontemplują swój koniec, ponieważ dzięki temu docenią bardziej kolejny dzień
    4. nie chodzi o to, że rzeczywiście planują swój kolejny dzień jako ostatni – bardziej o to, żeby wyciągnąć pełnię z tego nadchodzącego dnia
    5. jeśli żyjesz bez spójnej filozofii życiowej będziesz chciał desperacko przedłużyć swój koniec – o jeden dzień więcej
    6. ponieważ dopiero na sam koniec odkryłeś to co naprawdę ważne (to co stoicy odkrywają wcześniej)
    7. albo ponieważ improwizowana filozofia życiowa mówi, że to co mają w życiu to wszystko co ma znaczenie i nie mogą więcej wszystkiego jeśli odejdą
  24. Starzenie się
    1. przygotuj się mentalnie na wygnanie zwane starością
    2. wygnanie do domu starców, wygnanie do domu pomocy społecznej
    3. nawet jeśli będziesz stary wciąż możesz praktykować stoicyzm, czytać dzieła stoików, praktykować negatywne wizualizacje
    4. dobrze zacząć stoicyzm i praktykowanie starości za młodu – przygotuje nasz umysł na przyszłość i pozwoli lepiej doceniać każdy dzień
    5. starość uwolni nas od naszych żądz (jak pożądanie seksualne), zostawiając przy tym sprawny umysł jeśli dobrze o niego się postaramy
    6. starość ma swoje zalety, jeśli dobrze się je poszuka
    7. przestajemy odczuwać pewne przyjemności, ale też przestajemy ich pożądać – stajemy się bardziej wolnymi ludźmi
    8. jeśli nie będziesz miał filozofii życiowej najprawdopodobniej na starość staniesz się zrzędą i jędzą
      1. będziesz strasznie zgorzkniały
      2. będziesz żył żeby narzekać – na okoliczności, znajomych, jedzenie, pogodę,
      3. będziesz żył żeby praktycznie narzekać na WSZYSTKO
        1. Kazimierz Kutz taki był na swoją starość
  25. Z filozofią życiową jak z partnerką życiową – nie zawsze uda się znaleźć idealną, ale wciąż dość dobra jest tysiąc razy lepsza niż brak.
  26. Stoicyzm walczy z dwiema przypadłościami człowieczymi:
    1. nienasycenie – pokarmu, seksu, ambicji, status społecznego
    2. martwienie się – rzeczami nad którymi nie mamy kontroli
    3. musimy być fatalistyczni wobec zewnętrznego świat
    4. być fatalistyczni wobec czasu – przeszłość i teraźniejszość jest poza naszą kontrolą
    5. obie przypadłości wywodzą się z naszej ewolucyjnej przeszłości
    6. musimy użyć danej nam umiejętności racjonalnego myślenia, żeby przezwyciężyć nasze ewolucyjne programowanie i stać się kimś więcej
    7. power of reasoning
  27. Jesteśmy istotami społecznymi – potrzebujemy kontaktu z innymi do normalnego funkcjonowania
    1. trzeba uważać z kim się przyjaźnisz
    2. wiedz że będziesz się spotykał z irytującymi – nie pozwól by zaburzyli twoją harmonię
  28. Stoicyzm może spowodować wybuchy radości – radość z bycia, istnienia, z „tego wszystkiego”. Należy ją po prostu przyjąć i zaakceptować – nie wolno tłumić tego.
  29. Starość może być najpiękniejszym wiekiem wg Seneki. Tylko trzeba umieć się do tego przygotować – przygotowujemy się całym życiem, stoicką filozofią.
  30. Gra stoicyzmu to gra z jedynym przeciwnikiem z którym trzeba walczyć i porównywać się – z samym sobą.
    1. ta gra powinna mieć „fun”
    2. nasze ja – leniwe, odkładające na później, tłumaczące, użalające
    3. my walczymy, wystawiamy na dyskomfort, próbujemy, przekraczamy granicę komfortu – ta gra nigdy się nie kończy
    4. nie pozwalamy jemu na doświadczanie przyjemności z odkładania 
    5. dlaczego gramy w to? by wygrać samodyscyplinę. A więc by mieć kontrolę nad swoim życiem. By mieć władzę i wolność
  31. Śmiech
    1. kto się nie powstrzymuje od śmiechu ma większy umysł – od Seneki
    2. pokazuje że w życiu nie ma nic absolutnego, poważnego
    3. nieodzowny w życiu stoika
  32. Cele
    1. internalizuj zamiast eksternalizować
    2. zamiast „muszę wygrać mecz” -„muszę zagrać najlepszego siebie”
    3. zamiast „muszę skończyć tego ticketa dzisiaj” – chcę jak najlepiej spróbować go wykonać i dokończyć – najlepiej JAK POTRAFIĘ
  1. Negatywna wizualizacja. Przed pójściem spać albo w drodze do pracy. Albo w dowolnej innej chwili, nowy nawyk
  2. Trychotomia kontroli. Rozróżniaj wszystkie rzeczy na:
    1. Pełna kontrola. Cele które definiujesz sobie.
    2. Częściowa kontrola. Czy zdobędziesz 5 fragów w COD1 rifles albo czy ukończysz studia wyższe.
    3. Brak kontroli. Cena ropy, wynik wyborów prezydenckich, kolejne przekroczenia PiSu.
  3. Bądź fatalistą o swojej przeszłości i teraźniejszości. Jako że niemożliwa jest ich zmiana to bezsensowne jest deliberowanie nad nimi